PRIMEUR! Paling beoordeelt gedrag: normaal of niet

“In de samenleving wordt de vraag wat gewoon is steeds prangender”, zegt Aaldert Aalmansz van het Viskundig Instituut Zierikzee (VIZ) bij wijze van introductie. “De VVD heeft als motto voor deze verkiezingen ‘Gewoon. Doen.’ gekozen. Afgezien van het feit dat die interpunctie verre van normaal is, is het signaal helder. Dan kun je als wetenschapper langs de kant blijven staan, maar je kunt ook je verantwoordelijkheid nemen. Daarom hebben wij de Norm-Aal© ontwikkeld.”

Twee zomers geleden ontdekten Aaldersz en een collega tijdens een ontdekkingsreis door het Amazonegebied een nieuwe vissoort, behorend tot de palingfamilie. “Een verre verwant van de bekende sidderaal, de Electrophorus electricus.” Net als de sidderaal is hij in staat stroomstoten af te geven, maar aanmerkelijk minder krachtige dan zijn grote broer. “We hebben deze paling Anguila Stylus Lux genoemd”, zegt Aaldersz. “Een verwijzing naar de penlight batterij. Biologen hebben meer gevoel voor humor dan veel mensen denken.”

Om de nieuwe palingsoort te bestuderen namen Aaldersz en zijn collega’s een aantal exemplaren mee naar huis. Bij thuiskomst werden die vrijgelaten in een speciale vistank, waarin zich ook enige exemplaren van de gewone poetslipvis (Labroides dimidiatus) bevonden. Tot grote verbazing van de onderzoekers bleken de ‘penlight’ en de gewone poetslipvis zich gezamenlijk voort te planten, hoewel ze evolutionair vrij ver van elkaar af staan. Toen de nakomelingen onderzochten werden ontdekte men heel bijzonder gedrag.

De werking van de Norm-aal © is heel eenvoudig. “We stoppen een exemplaar in een speciaal geprepareerd aquarium. Dan zetten we iemand op een stoel daarvoor. Als die persoon normaal is, raakt de Norm-Aal© een groen lampje aan dat gaat branden op zijn electriciteit. Is de persoon in kwestie dat niet, dan zet de Norm-Aal© een rood lampje aan en hoor je ‘Da’ is toch nie’ normaal, zeg’. Dat laatste is niet strikt noodzakelijk, maar we vonden het wel geinig. Had ik al gezegd dat biologen meer gevoel voor humor hebben dan veel mensen denken?”
Als mensen écht abnormaal zijn overleeft de Norm-Aal© het experiment niet. “Dan overlijdt hij ter plekke. Maar ze zijn gerookt erg lekker en gemakkelijk te kweken. Dus dat is niet echt een probleem.”

“Vrijwel altijd werkt het ook met foto’s”, zegt Aaldersz. “We hebben het met foto’s van alle lijsttrekkers uitgeprobeerd. Daarover publiceren we binnenkort een artikel in Nature, maar ik wil wel vast verklappen dat onze Norm-Aal© Geert Wilders en Jan Roos niet overleefde. Na het zien van een foto van Thierry Baudet wilden hij pas weer verder nadat hij eerst een half uurtje in een spiegel had gekeken.”
Aaldersz verwacht veel emplooi voor Norm-Aal©. “We hopen behalve mensen binnenkort ook andere zaken te kunnen beoordelen. Je kunt eindeloos bomen over wat wel en niet normaal is. Maar als je het snel een eenvoudig kunt vaststellen, kun je je snel op de écht belangrijke zaken richten.”

© Berichten uit de Boze Buitenwereld 2017/All rights reserved